De vraag of roomboter beter is dan halvarine krijg ik tot wel drie keer in één week. Het is ook iets wat veel mensen denken. Hoe zit het eigenlijk? Is roomboter beter dan halvarine? Of is het maar een fabel? Tijd om hier wat opheldering over te scheppen.
Feit of fabel: Is roomboter beter dan halvarine?
Zoals met veel zaken vaak het geval is, kan een volmondig ‘ja’ of ‘nee’ antwoord niet gegeven worden op de vraag of roomboter gezonder is dan halvarine. Dat roomboter ‘puur’ is klopt wel, maar puur suiker(biet) of ‘pure’ alcohol is ook voor niemand goed. Hieronder even een wezenlijk verschil op een rijtje. Roomboter bevat erg veel verzadigd vet, wat ongunstig kan zijn voor je bloedvaten doordat dit het LDL (‘slechte’) cholesterol verhoogt. In dit artikel over verzadigd en onverzadigd vet lees je ook meer over cholesterol. Verder zit er in roomboter minder onverzadigde- dan verzadigde vetten. Verzadigde vetten vervangen door –onverzadigde, kan het risico op hart- en vaatziekten verlagen.
Vitamines en calorieën in roomboter en halvarine
Volgens de NEVO-tabel zit er zowel in roomboter als in halvarine de vitamines A, D en E. Roomboter bevat wel veel minder vitamine D [1]. Als je op de lijn let is het volgende verschil van belang: wanneer je 5 sneetjes brood besmeerd met roomboter, dan krijg je gemiddeld aan roomboter zo’n 185 calorieën binnen. Voor halvarine zijn dat er slechts zo’n 90. En dan zijn ze nog niet eens dik besmeerd, laat staan dat je er beleg op hebt gedaan.
| Soort smeersel | Calorieën per 10 gram | Vet per 10 gram | Onverzadigd vet/Verzadigd vet per 10 gram | Vitamines in % van RI* per 10 gram [2] |
| Roomboter | 74 | 81 | 2,1/5,4 | A: 10,8%
D: 0,3% E: 2,2/2,5% (man/vrouw) |
| Halvarine | 36 | 39 | 2,7/1,1 | A: 10%
D: 7,5% E: 7,7/9% (man/vrouw) |
Bron: NEVO-online versie 2021/7.0, RIVM.
*RI=Referentie Inname. Dit is een wettelijk vastgelegde richtwaarde voor een gebalanceerd voedingspatroon. Het geeft o.a. aan hoeveel vitamines en mineralen een gemiddelde volwassene per dag nodig heeft of wat maximaal nog past binnen een gezond voedingspatroon [2].
Conclusie
Antwoord op de vraag: is roomboter beter dan halvarine? Gezien er in halvarine dezelfde vitamines zitten, maar aanzienlijk meer gezonde vetten, veel minder calorieën en gezonder voor hart en bloedvaten is, kun je het beste kiezen voor halvarine of margarine op brood. Het is dus maar net hoe je ernaar kijkt, in principe is er niets mis met af en toe een sneetje brood met roomboter. De diëtist kan je natuurlijk helpen bij het aanleren van een gebalanceerde voeding. Informeer gerust naar de mogelijkheden.
Bronnen
- [1] RIVM. (2021). NEVO-online versie 2021/7.0. RIVM [Internet Site]. Beschikbaar via: https://www.rivm.nl/nederlands-voedingsstoffenbestand
- [2] Witkamp, R.F., Balvers, M.G.J. (2020). Vitaminebehoefte en –inname. In: Former, M., van Asseldonk, G., Drenth, J., Schuurman, C. (eds) Informatorium voor Voeding en Diëtetiek – Supplement 104 – april 2020. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-2469-9_2