Vetten in ons voedsel, een veel besproken onderwerp! De ene zou goed zijn, de andere niet? Hoe zit het? Deze blog gaat over verzadigd en onverzadigd vet in voeding en je gezondheid!
Verzadigd en onverzadigd vet in voeding en je gezondheid
Functie vetten en oliën
Heb je vetten nodig? Het antwoord is: ja! Vetten en oliën uit onze voeding zijn onmisbaar voor de werking van ons lichaam! Zo geven vetten energie en een voller gevoel, werken als bouwstof, maar leveren ook vitamines en essentiële (onmisbare) vetzuren [1,2]. Kortom, je lichaam heeft vetten nodig om gezond te zijn!
Verzadigd vet versus onverzadigd vet
De twee belangrijkste groepen vetten om te onthouden zijn: verzadigd vet en onverzadigd vet. Verzadigde vetten wordt vaak het slechte of verkeerde vet genoemd, omdat deze het cholesterolgehalte in het bloed kunnen verhogen. Onverzadigde vetten zijn daarentegen gunstig en verlagen juist het cholesterolgehalte. Ze verlagen niet alleen het gehele cholesterolgehalte, ze verlagen ook het ‘slechte’ LDL-cholesterol. Hierdoor wordt de verhouding tussen het ‘goede’ HDL- cholesterol en het ‘slechte’ LDL-cholesterol in het bloed beter, dit noemen we de cholesterolratio.
De cholesterolratio is waarde die wordt gezien als een goede voorspeller voor het krijgen van hart- en vaatziekten. Een scheve cholesterolverhouding met veel LDL-cholesterol vormt een belangrijk risico voor hart- en vaatziekten [1].
Kortom, (te)veel verzadigde vet kan het risico op hart- en vaatziekten verhogen en onverzadigde vetten verlagen het risico! Ik merk regelmatig op het spreekuur dat mensen het lastig vinden te onthouden vinden welke goed is en welke niet! Het onderstaande geheugensteuntje kan je daarbij helpen:
“Verzadigd = ‘verkeerd’ en onverzadigd = ontzettend goed”
Verzadigd en onverzadigd vet in voeding
Welke vetten je voornamelijk binnenkrijgt draagt dus bij aan het verkleinen van het risico op hart- en vaatziekten. Waar zit dan verzadigd en onverzadigd vet in? In tabel 1 en afbeelding 1 je een overzicht hiervan:
Afbeelding 1: Overzicht van voedingsmiddelen waar veel verzadigd vet en onverzadigd vet in zit [3].
| Producten met veel verzadigd vet | Producten met veel onverzadigd vet |
| Vet of bewerkt vlees, zoals:
· Frikandel, hamburgers, salami, shoarmavlees, slavinken, worst (alle soorten dus ook smeerworst en boterhamworst) Volle zuivelproducten, zoals: · Volle melk, yoghurt en kwark · Volvette 48+ kaas · Roomijs · Roomboter en pakjes (harde) margarine Koek en andere extra’s, zoals: · Chocolade, gebak · Hartige snacks (zoals een saucijzenbroodje) en bladerdeegzoutjes (zoals een kaasvlinder) | Vette vis zoals:
· Makreel, forel, Atlantische zalm, haring, tonijn en sardines Olie en ‘zacht’ vet, zoals: · Halvarine voor op brood · Vloeibare bak- en braadproducten · Plantaardige oliën Noten en pinda’s Pitten en zaden
|
Tabel 1: Overzicht van voedingsmiddelen waar veel verzadigd vet en onverzadigd vet in zit [3].
Wat moet je dan eten?
Als je voornamelijk eet volgens de Richtlijnen Goede Voeding of Schijf van Vijf, dan ben je goed bezig en krijg je niet teveel verzadigd vet binnen! Nu wil het niet zeggen dat je meteen teveel verzadigd vet binnenkrijgt als je eens één van de voedingsmiddelen eet uit het linkerrijtje! Dat is niet gelijk ‘slecht’ voor je gezondheid. Het gaat om de balans en wat te totaal op een dag eet!
Een diëtist kan je helpen om een gezonde balans in je eetpatroon te vinden, die bij jou past! Heb je hulp nodig om deze balans te vinden? Kijk gerust eens in onze agenda voor een afspraak of neem contact op!
Kijk hier eens voor een dagmenu met minder verzadigd vet!
Bronnen
- [1] Vervaet, N.C. (2019). Oliën en vetten. In: Former, M., van Asseldonk, G., Drenth, J., Schuurman, C. (eds) Informatorium voor Voeding en Diëtetiek – Supplement 100 – december 2018. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-2223-7_2
- [2] MVO. Een gezonde leefstijl. (z.d.). MVO [Internet Site]. Beschikbaar via: https://mvo.nl/kenniscentrum/gezond/gezonde-leefstijl
- [3] Voedingscentrum. Welke vetten zijn gezond? Voedingscentrum [Internet Site]. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/welke-vetten-zijn-ongezond-.aspx