De ziekte van Parkinson is een chronische, steeds verergerende ziekte in de hersenen. In Nederland is bij ongeveer zestigduizend mensen Parkinson(isme) vastgesteld [1]. De behandeling bestaat uit medicijnen en niet-medicamenteuze therapie. Voedingsadviezen bij Parkinson zijn daarbij ook vaak waardevol om beter met de ziekte om te gaan, maar ook om te zorgen dat de medicijnen beter helpen [2]. Deze blog gaat specifiek over onbedoeld gewichtsverlies bij de ziekte van Parkinson. Heeft u of kent u iemand met Parkinson en valt u/diegene af? Lees hier meer over de oorzaken, mogelijke gevolgen en wat u kunt doen om gewichtsverlies te stoppen of te voorkomen!
Onbedoeld gewichtsverlies bij ziekte van Parkinson
Hoe ontstaat gewichtsverlies bij ziekte van Parkinson?
Voor iemand met de ziekte van Parkinson kan het veel moeilijker worden om genoeg te blijven eten. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan het zijn dat de eetlust minder wordt of het kauwen en (door)slikken van voedsel en vocht wordt moeilijk. Daarnaast kan het ook zijn dat iemand erg veel last heeft van bevingen of bewegingen waardoor het eten en drinken lastiger gaat. Bovendien kost het klaarmaken van maaltijden vaak veel meer energie dan voorheen [3].
Gevolgen onbedoeld gewichtsverlies
Als u onbedoeld afvalt en (langdurig) te weinig voedingstoffen binnenkrijgt, kan dit leiden tot ondervoeding. Uw gezondheid gaat dan achteruit. Dit kunt u bijvoorbeeld merken doordat uw conditie vermindert, wondjes genezen slecht, u hebt minder energie, u wordt vaker ziek en het herstellen duurt langer [4].
Hierom is het belangrijk goed in de gaten te houden of u nog voldoende voeding kunt binnenkrijgen! Zeker wanneer u de ziekte van Parkinson hebt.
Hoe kunt u het gewicht in de gaten houden?
Als u merkt dat kleding losser gaat zitten of dat het eten moeilijker gaat dan voorheen, dan is belangrijk om uw gewicht in de gaten te houden. Onderstaand ziet u wat u zelf kunt doen:
- Gaat het gewichtsverlies snel? Weeg dan één keer per week op dezelfde dag en hetzelfde tijdstip (bij voorkeur in de ochtend);
- Weeg bij een (redelijk) stabiel gewicht maandelijks en noteer het gewicht;
- Weeg zonder schoenen.
Wanneer u inderdaad afgevallen bent, neem altijd contact op met uw arts, parkinsonverpleegkundige of diëtist bij:
- Gewichtsverlies van 5% (ca. 3-4 kg) van uw gewicht in één maand;
- Gewichtsverlies van 10% (ca. 6-8 kg) van uw gewicht in 6 maanden.
Voedingsadviezen bij onbedoeld gewichtsverlies
Heeft u moeite om op gewicht te blijven of merkt u gevolgen van het (langdurig) te weinig binnenkrijgen van voedingsstoffen (zoals vermoeidheid, weinig energie, vaak ziek, herstel duurt langer, wondjes genezen slecht)? Probeer onderstaande adviezen toe te passen:
- Eet minimaal 6x per dag kleinere maaltijden (bijvoorbeeld 3 hoofdmaaltijden, 3 tussendoormomenten);
- Gebruik ruim of dubbel, bij voorkeur hartig beleg op brood;
- Gebruik extra boter of smeervetten;
- Stap eventueel overo p roomboter, dit bevat meer energie dan andere smeervetten;
- Gebruik volle (zuivel) producten.
Lukt het zelfstandig niet om op gewicht te blijven?
Het kan zijn dat u probeert wat meer te eten of meer volle producten te gebruiken en toch blijft u afvallen. In dat geval is het verstandig om een diëtist te zoeken voor verdere voedingsadviezen. Hij/zij kan helpen om voldoende energie, eiwitten en andere voedingsstoffen binnen te krijgen specifiek afgestemd op uw sitatie. Bovenstaande adviezen zijn algemene adviezen, maar een diëtist kijkt specifiek naar wat u nodig hebt en hoe dit haalbaar is.
Kijk eens naar onze andere blogs over ondervoeding en het goed gevoed blijven (bij ziekte)!
Bronnen
- [1] ParkinsonNet. (2021, september). ParkinsonNet in Cijfers – Trends in paramedische zorg tussen 2010-2020 September 2021. Geraadpleegd op 14 december 2022, van https://www.parkinsonnet.nl/app/uploads/2021/09/ParkinsonNet-in-cijfers-paramedische-zorg-2010-2020.pdf
- [2] Dicke, H. C. (2014). Voeding bij de ziekte van Parkinson. In Informatorium voor Voeding en Diëtetiek(pp. 89-105). Bohn Stafleu van Loghum, Houten.
- [3] Van Asseldonk, M. J. M. D., Dicke, H. C., Hoff, J. I., Van Harten, B., Bloem, B. R., Keus, S. H. J., & Munneke, M. (2012). Richtlijn voeding bij de ziekte van Parkinson. Den Haag. Uitgeverij Lemma.
- [4] Kruizenga, H., Beijer, S., Huisman-de Waal, G., Jonkers-Schuitema, C., Klos, M., Remijnse-Meester, W., … & Tieland, B. W. M. (2017). Richtlijn ondervoeding. Stuurgroep ondervoeding, (August), 36.