In ons vorige blog heb je meer gelezen over de oorzaken en gevolgen van kauw- en slikproblemen en wat je kunt doen bij kauw- en slikproblemen. Een diëtist en/of logopedist kan je helpen bij de behandeling hiervan! Deze blog gaat over hoe je praktisch kunt om gaan als kauwen en slikken van voedsel of drinken niet (tijdelijk) niet zo goed gaat. Wij zetten enkele voedingstips bij kauw- en slikproblemen voor je op een rijtje!
Voedingstips bij kauw- en slikproblemen
Tip 1: verander de consistentie van je voeding
Het veranderen van de consistentie van voeding kan maken dat je iets beter kan eten of drinken. Consistentie is een moeilijk woord voor structuur. In overleg met logopedist of diëtist en op basis van je eigen ervaring kan worden vastgesteld welke structuur geschikt is. Het kan zijn dat je voeding zacht, gemalen of zelfs helemaal (glad) vloeibaar moet zijn om veilig te kunnen eten [1].
Het kan lastig zijn om een andere manier van eten te leren. Klik op onderstaande links van www.voedingbijkankerinfo.nl voor voedingstips en ideeën voor zachte, gemalen of vloeibare voeding:
- Voedingstips bij een zachte voeding
- Voedingstips bij een gemalen voeding
- Voedingstips bij vloeibare voeding
Tip 2: Maak maaltijden aantrekkelijker door afwisseling
Gemalen of vloeibare maaltijden zien er soms niet zo smakelijk uit of lijken veel hetzelfde. Door veel af te wisselen, maak je het eten meer aantrekkelijk. Zeker als je eetlust ook niet zo goed is. Op de volgende manieren kun je afwisseling krijgen op je bord:
- Temperatuur: Varieer met de temperatuur van je eten. Neem bijvoorbeeld warme pap gevolgd door een beker karnemelk of schaaltje frisse kwark of warme soep gevolgd door een ijsje.
- Afwisseling: Wissel hartig en zoet af. Neem bijvoorbeeld een kom soep en een schaaltje yoghurt met (gepureerd) zacht fruit.
- Gebruik kruiden en specerijen als je nog smaak hebt en je mond/keel dit verdraagt.
- Kleur: fruit, groenten en kruiden kunnen verschillende kleuren geven om variatie te krijgen in wat op je bord ligt! Denk aan een smoothie of een geprakte avocado
Tip 3: volle producten, verrijken van maaltijden en variatie
Bij kauw- en slikproblemen is het vaak moeilijker om op gewicht te blijven en alle noodzakelijke voedingsstoffen binnen te krijgen. Dit komt ook omdat zachte, gemalen of vloeibare voeding vaak minder voedingsstoffen bevat en je kunt minder gevarieerd eten.
Gebruik je op dit moment met name magere of halfvolle (zuivel) producten en heb je moeite om op gewicht te blijven? Dan is het verstandig om over te gaan op volle producten, zoals volle melk, yoghurt of kwark. Daarnaast kun je maaltijden verrijken door bijvoorbeeld crème fraîche of room toe te voegen.
Probeer daarnaast toch zoveel mogelijk te variëren volgens de adviezen van de Richtlijnen Goede Voeding (Gezondheidsraad) [2]. Deze richtlijnen zijn een goede basis om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Het kan zijn dat je bepaalde producten weglaat die lastig zijn om te eten. Door andere voedingskeuzes te maken is het vaak toch (meer) mogelijk om alle voedingsmiddelen binnen te krijgen. Een voorbeeld is een bord havermout pap of brinta met volle melk in plaats van 2 boterhammen.
Tip 4: Raadpleeg een diëtist
Het kan erg lastig zijn om te weten wat je moet en kan eten als je kauw- en slikproblemen ervaart. Een diëtist kan je hierbij helpen en hij/zij kan ook nagaan of je voeding voldoende voedingsstoffen bevat. Het kan zijn dat aanvulling met voedingssupplementen of drinkvoeding nodig is om niets te kort te komen.
Conclusie
Verschillende tips kunnen helpen om toch goed te kunnen eten bij kauw- en slikproblemen. Vind je het moeilijk om voldoende binnen te krijgen of staat voedsel je tegen? Wij kunnen je helpen! Neem gerust contact met ons op voor een ‘fysieke’, telefonische (beeldbel) afspraak met één van onze diëtisten.
Bronnen
- [1] Vogel, J., S. Beijer, P. Delsink, N. Doornink, H. ten Have en R. van Lieshout (2016). Handboek Voeding bij Kanker. Utrecht, De Tijdstroom.
- [2] van Volksgezondheid, M., & en Sport, W. (2015). Richtlijnen goede voeding 2015-Advies-Gezondheidsraad.