Als je goed kunt kauwen en slikken, dan denk je vaak niet na bij hoe je eet of drinkt. Je kunt gerust op een terrasje zitten of naar een restaurant gaan en op een ontspannen manier genieten van het eten. Heerlijk! Helaas geldt dit niet voor mensen die problemen hebben met kauwen, slikken of dat het eten niet wil ‘zakken’. Eten kan dan juist tegen gaan staan of je gaat bepaald eten en drinken vermijden, met alle gevolgen van dien. Het is belangrijk om dan hulp te zoeken. Deze blog gaat over wat je kunt doen bij kauw- en slikproblemen!
Wat kun je doen bij kauw- en slikproblemen?
Hoe ontstaan kauw- en slikproblemen?
Om allerlei redenen kan het zijn dat het eten en drinken niet meer goed verloopt. Voorbeelden zijn problemen met het gebit, verzwakte spieren, pijn in de mond of een ziekte die invloed heeft op de mond, keel, slokdarm en maag. Bij het laatste kun je bijvoorbeeld denken aan Parkinson, een spierziekte, kanker en dementie.
Symptomen van kauw- en slikproblemen
Kauw- en slikproblemen kunnen op alle leeftijden voorkomen. De volgende klachten kunnen duiden op problemen bij het kauwen of slikken:
- Moeite hebben met het kauwen van voedsel
- Kauwen en slikken doet pijn
- Iemand verslikt zich (regelmatig) of moet hoesten tijdens het eten en drinken
- Niet kunnen doorslikken van (bepaald) voedsel
- Er loopt voedsel of vocht uit iemands mond
- Er blijft voedsel achter in de mond, keel of wangen
- Smaakverlies
De gevolgen van kauw- en slikproblemen
De gevolgen van kauw- en slikproblemen kunnen ernstig zijn. Stel, iemand kan door verzwakte spieren niet goed slikken, maar ook niet goed hoesten. Hij/zij gaat wat drinken, maar verslikt zich doordat diegene niet goed kan slikken. Normaal als je je verslikt dan moet je flink hoesten. Echter als je niet goed kunt hoesten, ontstaat er een grotere kans dat er vocht in de longen terecht komt. Dit kan als gevolg hebben dat diegene een longontsteking oploopt. Daarom is het belangrijk om hulp in te schakelen bij symptomen zoals in vorige alinea benoemd. Andere mogelijke gevolgen van kauw- en slikproblemen zijn:
- Onbedoeld gewichtsverlies
- Een verslechterde voedingstoestand waardoor de kans op decubitus (doorligplekken) toeneemt
- Longontsteking
- Minder plezier bij het eten en drinken
- Dreigende verstikking
Behandeling bij kauw- en slikproblemen
Een diëtist en/of een logopedist helpt bij de behandeling van kauw- en slikproblemen [2,3].
Diëtist
Een diëtist geeft tips en informatie over geschikte voedingsmiddelen. Zo kan het zijn dat iemand het beste zachte, gemalen of vloeibare voeding kunt eten. Daarnaast kan het zijn dat iemand met kauw- en slikproblemen adviezen krijgt om weer aan te sterken (na onbedoeld gewichtsverlies).
Lees hier: Voedingstips bij kauw- en slikproblemen
Logopedist
De logopedist adviseert daarnaast en begeleidt iemand bij slikproblemen. Bij kinderen kan het zijn dat er geadviseerd wordt om een speen, fles of lepel aan te passen. Een logopedist brengt daarnaast slikklachten in kaart en bieden therapie, gericht op het aanpassen van de houding en het aanleren van hoe je het beste kan slikken.
Conclusie
Het is erg vervelend als eten niet meer prettig gaat en/of problemen geeft. De gevolgen van kauw- en slikproblemen kunnen ook ernstig zijn, zoals in deze blog benoemd. Het is dus belangrijk om hulp te zoeken bij kauw- en slikproblemen. Een diëtist en/of logopedist kan helpen bij de behandeling om te zorgen dat iemand weer (meer) kan genieten van eten en drinken en daarnaast goed gevoed wordt of blijft!
Ken jij iemand met kauw- en slikproblemen? Of heb je wel eens moeite gehad met kauwen of het doorslikken van eten of drinken?
Bronnen
- [1] Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied. (2021). Orofaryngeale dysfagie – Richtlijn. Richtlijnendatabase (ondersteund door het Kennisinstituut van de Federatie van Medisch Specialisten [Internet Site]. Beschikbaar via: https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/orofaryngeale_dysfagie/startpagina_-_orofaryngeale_dysfagie.html
- [2] Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied. (2021). Diëtetische behandeling bij dysfagie. Richtlijnendatabase (ondersteund door het Kennisinstituut van de Federatie van Medisch Specialisten [Internet Site]. Beschikbaar via: https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/orofaryngeale_dysfagie/dietetische_behandeling_bij_dysfagie.html
- [3] Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied. (2021). Logopedische behandeling bij dysfagie. Richtlijnendatabase (ondersteund door het Kennisinstituut van de Federatie van Medisch Specialisten [Internet Site]. Beschikbaar via: https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/orofaryngeale_dysfagie/logopedische_behandeling_bij_dysfagie.html