Dit valt jou misschien ook wel op: bij de bakker of in de supermarkt liggen wel twintig soorten broden! De meeste mensen weten wel dat witbrood niet zo goed voor ons is. Hoe kies je nu een gezond brood? Hoe donkerder, hoe beter en het liefst ook met pitjes erop? Hoe weet je of dit klopt? Is een donker brood gezonder dan andere broden?
Feit of fabel: is donker brood gezonder?
Wat maakt een brood gezond?
Brood bevat om te beginnen belangrijke voedingstoffen bevatten, zoals vitamines, mineralen en koolhydraten [1]. Koolhydraten zijn voornamelijk een brandstof voor ons lichaam, dus brood geeft ons energie! Brood ligt echter al jaren onder vuur, omdat het teveel koolhydraten zou bevatten. Dit is deels feit, deels fabel want het ligt voornamelijk aan het soort brood hoe gezond dit voor je is! Dit verschil leg ik je graag uit.
Vezels en jodium
De granen in het brood leveren belangrijke vezels, die nodig zijn voor je darmen. Deze vezels geven een verzadigend gevoel, helpen bij een goede stoelgang en vertragen de opname van glucose (afkomstig uit koolhydraten) in het bloed. Door het laatste stijgt de bloedsuikerspiegel minder snel na het eten van koolhydraten [1].
Hiernaast bevat brood gejodeerd zout. Jodium speelt een grote rol in het aanmaken van schildklierhormonen. Deze hormonen zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel, stofwisseling en groei. Als je te weinig jodium binnenkrijgt, kan je schildklier trager gaan werken en zelfs opzwellen [2]. Brood draagt dus bij aan het binnenkrijgen van genoeg jodium. Als je regelmatig zelf brood bakt, is het hierom aan te raden om gejodeerd zout te gebruiken bij bereiding!
Verschil in broden
Wat is dan het verschil in de soorten broden? Dit heeft vooral te maken met in hoeverre de graankorrel is bewerkt. Volkorenbrood bevat 100% volkorenmeel. Dat wil dus zeggen: de graankorrel is geplet, maar het vliesje is er niet uit gezeefd. Hierdoor bevat het nog alle voedingsstoffen en vooral ook vezels zoals de natuur het bedoeld heeft (zie afbeelding 1). Volkorenbrood is dus het meest gezond!
Bij andere soorten brood, zoals witbrood en bruinbrood is het meel (deels) gezeefd. Hierdoor zijn dus die voedingsstoffen en vezels voor een gedeelte verloren gegaan. Dit maakt dat het brood minder verzadigt en de bloedsuiker stijgt sneller en hoger dan bij volkorenbrood [1].
Misleiding van donker brood
Donker brood oogt vaak heel gezond, maar dit kan misleidend zijn. Donker brood wordt bijgekleurd met moutmeel. Kortgezegd is moutmeel geroosterde, gekiemde korrels die een donkere kleur geven aan het brood. Een meergranenbrood kan dus net zo goed gemaakt zijn van witte bloem!
Checklist gezond brood
Hoe kun je nu snel op een etiket kijken van een brood of deze gezond is? Neem dan de volgende checklist door:
- Bekijk de ingrediëntenlijst: is het gemaakt van 100% (volkoren)meel?
- Bevat het brood minimaal 6 gram vezels per 100 gram?
- Sinds 1 juli 2022 moet volgens de Warenwetbesluit Meel en Brood op staan of een brood wit-, bruin- of volkoren is [3]. Staat er volkoren in de naam?
Conclusie
De kleur van het brood zegt niet automatisch over hoe gezond een brood is. Een donkerbrood kan net zo goed een witbrood met een donker jasje zijn. Volkorenbrood bevat de meeste voedingsstoffen en het hoogste vezelgehalte. Check dus altijd even het etiket of er genoeg vezels in zitten en of het brood van 100% (volkoren)meel is gemaakt! Als je regelmatig zelf brood bakt, is het aan te raden om gejodeerd zout te gebruiken bij bereiding!
Wil je eens een keer iets anders als ontbijt in plaats van de boterham? Hier lees je onze variatietips.
Bronnen
- [1] Priebe, M., Hagedoorn, R., Tabak, S., Vonk, R. (2014). Koolhydraten. In: Informatorium Voeding en Diëtetiek – Voedingsleer. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-0510-0_11
- Elte, J., Eskes, S. (2011). Voeding en functiestoornissen van de schildklier. In: van Binsbergen, J., van Dommelen, J., Geleijnse, J., van der Laan, J. (eds) Het voeding formularium. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-8434-1_25
- [3] Warenwetbesluit Meel en brood. (2020, 1 juli). Geraadpleegd van https://wetten.overheid.nl/BWBR0009669/2020-07-01